اندیکاتور RSI
اندیکاتور RSI یکی از محبوب‌ترین اندیکاتورهایی است که معامله‌گران از آن استفاده می‌کنند. این اندیکاتور از خانواده «مومنتوم» است. در این مقاله از اینوست یار، به‌طور اختصاصی دربارهٔ این اندیکاتور و کاربردهای آن توضیح داده‌ایم. برای یادگیری بیشتر درباره این اندیکاتور با اینوست یار همراه باشید.
اندیکاتور RSI چیست ؟
اندیکاتور RSI که مخفف Relative Strength Index می باشد، یک اسیلاتور مبتنی بر مومنتوم است که مقدار تغییرات قیمتی اخیر یک سهم را برای تعیین مناطق اشباع خریدوفروش اندازه‌گیری می‌کند. RSI به‌عنوان یک اسیلاتور نمایش داده می‌شود (یک نمودار خطی که بین دو نقطه‌ٔ کمینه و بیشینه حرکت می‌کند) و مقادیری بین ۰ تا ۱۰۰ را نشان می‌دهد. این اندیکاتور را در اصل «ولز وایلدر» طراحی و آن را در کتاب «مفاهیم نوین در سیستم‌های معاملاتی با رویکرد تحلیل تکنیکال» معرفی کرد.
تفسیر کلاسیک و کاربرد RSI به این صورت است که مقادیر بزرگ‌تر از ۷۰ نشاندهندهٔ ورود سهم به منطقه‌ی اشباع خرید است و ممکن است آمادهٔ ورود به یک روند بازگشتی یا شروع پولبک اصلاحی در قیمت خود باشد. مقادیر کمتر از ۲۰ نشاندهندهٔ ورود به منطقهٔ اشباع فروش است.
نکات کلیدی
- RSI یک اسیلاتور کلیدی است که در سال ۱۹۷۸ طراحی شد؛
- RSI برای تکنیکالیست‌ها دربارهٔ مومنتوم صعودی و نزولی قیمت سیگنال‌هایی ایجاد می‌کند و اغلب در زیر نمودار سهم نمایش داده می‌شود؛
- یک سهم زمانی در منطقهٔ اشباع خریدوفروش در نظر گرفته می‌شود که به‌ترتیب بالای ۸۰٪ و زیر ۲۰٪ قرار داشته باشد.
فرمول محاسبه RSI
RSI با یک رابطهٔ دو قسمتی محاسبه و از فرمول زیر شروع می‌شود:
میانگین سود یا زیان جای‌گذاری‌شده در رابطهٔ بالا، یک میانگین درصدی است که در یک دوره‌ٔ زمانی سپری‌شده محاسبه می‌شود. این فرمول برای میانگین زیان‌ها مقدار مثبتی را نشان می‌دهد.
استفاده از دوره‌های ۱۴روزه برای محاسبه‌ٔ مقدار اولیه‌ی RSI، معیار استاندارد تعیین‌شده است؛ برای مثال، تصور کنید که در هفت روز از چهارده روز گذشته، قیمت پایانی سهم با میانگین سود ۱٪ افزایش یابد و در روز‌های باقی‌مانده، قیمت پایانی با میانگین ۰٫۸٪ – کاهش یابد، رابطهٔ محاسبه قسمت اول RSI به‌شکل رابطه گسترده‌ٔ زیر تبدیل خواهد شد:
هنگامی که داده‌های دوره‌ٔ ۱۴روزه گردآوری شوند، می‌توانیم دومین قسمت رابطهٔ RSI را محاسبه کنیم. دومین گام محاسباتی ما نتایج را تقلیل می‌دهد:
با استفاده از روابط بالا، RSI محاسبه می‌شود و می‌توانیم نمودار آن را زیر نمودار سهم موردنظر رسم کنیم. هرچه تعداد و مقدار سود قیمت‌های پایانی سهم افزایش یابد، RSI بالا می‌رود و هرچه تعداد و مقدار ضرر قیمت‌های پایانی افزایش بیابد، RSI خواهد ریخت. دومین قسمت محاسبات نتایج را تقلیل می‌دهد تا اسیلاتور در یک روند مطمئن، همواره بین ۰ تا ۱۰۰ باقی بماند.
همان طور که در شکل بالا مشاهده می‌کنید، تا زمانی که سهم در یک روند صعودی باشد، RSI می‌تواند در منطقهٔ اشباع خرید برای دوره‌ٔ طولانی باقی بماند. همچنین تا زمانی که سهم در روند نزولی باشد، این اندیکاتور می‌تواند برای یک دوره‌ٔ طولانی در منطقهٔ اشباع فروش حضور داشته باشد. این موارد ممکن است برای تحلیل‌گران تازه‌کار گیج‌کننده باشد، اما یادگیری چگونگی استفاده از این اندیکاتور در موقعیت یک روند حاکم، مسائل و مشکلات را رفع خواهد کرد.
RSI به شما چه اطلاعاتی می‌دهد؟
روند اولیه‌ٔ یک سهم ابزار مهمی برای اطمینان از فهم درست اندیکاتور است؛ برای مثال، «کانستنس براون» که یکی از تکنیکالیست‌های معروف بازار است، این نظریه را مطرح کرده است که منطقهٔ اشباع فروش روی RSI در یک روند صعودی، احتمالا بسیار بالاتر از ۲۰٪ خواهد بود. همچنین منطقهٔ اشباع خرید روی RSI در یک روند نزولی، بسیار پایین‌تر از ۸۰٪ قرار خواهد گرفت.
همان طور که در نمودار پایین مشاهده می‌کنید، در یک روند نزولی، RSI ممکن است به‌جای ۸۰٪، در نزدیکی سطح ۵۰٪ قله ایجاد کند. سرمایه‌گذاران می‌توانند از آن به‌عنوان یک سیگنال مطمئن‌تر در شرایط نزولی استفاده کنند. بسیاری از سرمایه‌گذاران هنگامی که یک روند مطمئن شروع می‌شود، از یک خط روند افقی بین سطوح ۲۰٪ و ۸۰٪ استفاده می‌کنند تا نقاط کمینه و بیشینه را بهتر شناسایی کنند. هنگامی که سهم در یک روند ساید‌ترند طولانی‌مدت قرار دارد، معمولا نیازی به تغییر مناطق اشباع خریدوفروش نیست.
یکی از مفاهیم مربوط به مناطق اشباع خریدوفروش که توجه‌به آن مفید خواهد بود، این است که بر روی سیگنال‌های خریدوفروش و تکنیک‌هایی تمرکز کنید که با روند همخوانی دارند؛ به عبارت دیگر، استفاده از سیگنال‌های صعودی وقتی که سهم در یک روند صعودی باشد و استفاده از سیگنال‌های نزولی وقتی که سهم در یک روند نزولی باشد، به شما کمک می‌کند تا از سیگنال‌های اشتباهی‌ای استفاده نکنید که RSI ایجاد می‌کند.
مثالی برای دایورجنس در RSI :
یک دایورجنس صعودی هنگامی ایجاد می‌شود که نمودار RSI در منطقهٔ اشباع فروش باشد و یک کف بالاتر را بتوان به کف‌های قیمتی متناظر کوتاه‌تر وصل کرد. این کار وجود دایورجنس مثبت و احتمال خروج از منطقهٔ اشباع خرید برای شروع یک روند طولانی را نشان می‌دهد. یک دایورجنس منفی زمانی ایجاد می‌شود که نمودار در منطقهٔ اشباع خرید باشد و بتوان سقف‌های قیمتی بالاتر را به سقف پایینی متناظر متصل کرد.
همان طور که در شکل زیر مشاهده می‌کنید، وقتی که قیمت کف‌های پایین‌تری ایجاد می‌کند، RSI کف‌های بالاتری می‌سازد که باعث ایجاد یک دایورجنس مثبت می‌شود. این سیگنال معتبر است، اما هنگامی که سهم در یک روند طولانی‌مدت ثابت و مطمئن قرار داشته باشد، این‌گونه سیگنال‌ها نایاب خواهند شد. استفاده از مناطق اشباع خریدوفروش تغییرپذیر می‌تواند در پیداکردن سیگنال‌های موثق بیشتر، به ما کمک کند.
مثالی برای سویینگ رجکشن توسط RSI :
یک تکنیک معاملاتی دیگر رفتار RSI را در هنگام خروج مجدد از یک منطقه اشباع خرید یا فروش بررسی می‌کند. نام این سیگنال «سویینگ رجکشن» صعودی است و چهار قسمت دارد:
- RSI به منطقهٔ اشباع فروش سقوط می‌کند؛
- RSI به بالای ۲۰٪ برمی‌گردد؛
- RSI بدون بازگشت به منطقهٔ اشباع فروش، باز یک روند نزولی دیگر را شروع می‌کند؛
- سپس RSI بالاترین سقف قیمتی اخیر خود را می‌شکند.
همان طور که در شکل زیر مشاهده می‌کنید، RSI که در منطقهٔ اشباع فروش قرار داشت، از سطح ۲۰٪ عبور و همچنین سویینگ را کرد رد و وقتی که به بالا جهش یافت، سیگنال موردنظر ایجاد شد.
مانند دایورجنس، سویینگ رجکشن نزولی هم وجود دارد که عکس حالت صعودی آن است. سویینگ رجکشن نزولی هم چهار قسمت دارد:
- RSI به منطقهٔ اشباع خرید می‌رود؛
- RSI به پایین سطح ۸۰٪ باز می‌گردد؛
- RSI بدون بازگشت به منطقهٔ اشباع خرید، یک روند صعودی را آغاز می‌کند؛
- سپس RSI پایین‌ترین کف قیمتی خود را می‌شکند.
جدول زیر سیگنال سویینگ رجکشن نزولی را نمایش می‌دهد. مانند اکثر تکنیک‌های معاملاتی، اگر سیگنال با روند موجود مطابقت داشته باشد، مطمئن‌تر خواهد بود. سیگنال‌های نزولی در روند‌های نزولی، احتمال خطای کمتری دارند.
تفاوت بین RSI و MACD
یکی دیگر از اندیکاتور‌های مومنتوم پیرو روند است که رابطهٔ بین دو میانگین متحرک قیمت یک سهم را نشان می‌دهد. اندیکاتور MACD از تفریق دو میانگین متحرک نمایی با دوره‌ٔ ۲۶ و ۱۲روزه محاسبه می‌شود. از طریق این محاسبات، خط MACD حاصل خواهد شد. سپس یک EMA نه‌روزه از MACD که به آن خط سیگنال گفته می‌شود، در بالای خط MACD رسم می‌شود که می‌تواند به‌عنوان نقطه‌ٔ شروع خریدوفروش عمل کند. معامله‌گران ممکن است هنگامی که MACD خط سیگنال خود را به‌سمت بالا قطع کند، سهمی را بخرند و یا هنگامی که خط سیگنال را به‌سمت پایین قطع می‌کند، آن سهم را بفروشند یا از حجم آن کم کنند.
RSI طراحی شده است که باتوجه‌به قیمت اخیر یک سهم، نشان دهد در منطقهٔ اشباع خرید یا فروش قرار می‌گیرد یا خیر. RSI از طریق میانگین سود و زیان در یک دوره‌ٔ مشخص محاسبه می‌شود. زمان قرار داده شده برای این کار، دوره‌های ۱۴روزه است و مقادیر را بین ۰ تا ۱۰۰ اندازه می‌گیرد.
MACD رابطهٔ بین دو EMA متفاوت را می‌سنجد، درحالی‌که RSI تغییرات قیمت یک سهم را باتوجه‌به سود و زیان‌های اخیر آن اندازه گیری می‌کند. اغلب از این دو اندیکاتور به‌طور همزمان استفاده می‌شود تا برای تحلیلگر اطلاعات تکنیکال کامل‌تری از وضعیت بازار فراهم شود.
هردوی این اندیکاتور‌ها مومنتوم یک سهم را اندازه می‌گیرند. ازآنجایی‌که این دو اندیکاتور عوامل متفاوتی را اندازه‌گیری می‌کنند، گاهی‌اوقات اشاره‌های متناقضی خواهند داشت؛ برای مثال، ممکن است RSI برای یک دوره‌ٔ زمانی پایدار، مقادیر بالای ۸۰ را نشان دهد که نمایانگر حضور در منطقهٔ اشباع خرید است و در همین زمان، MACD می‌تواند نشان دهد که مومنتوم خرید سهم همچنان در حال افزایش است یا ممکن است با ایجاد دایورجنس، سیگنال تغییر روند بدهد (یعنی وقتی اندیکاتور به سمت پایین حرکت می‌کند، قیمت به صعود خود ادامه دهد).
محدودیت‌های اندیکاتور RSI
اندیکاتور RSI قیمت لحظه‌ای صعودی و نزولی را با یکدیگر مقایسه می‌کند و نتایج را در اسیلاتوری نمایش می‌دهد که زیر نمودار قیمت قرار می‌گیرد. مانند اکثر اندیکاتور‌ها در تحلیل تکنیکال، زمانی که سیگنال‌ها با روند صعودی یا نزولی طولانی‌مدت مطابقت داشته باشند، قابل‌اطمینان‌تر خواهند بود.
سیگنال‌های بازگشتی صحیح کمیاب هستند و جدا‌کردن آنها از سیگنال‌های اشتباه بسیار دشوار است؛ برای مثال، شروع تغییر روند صعودی پس از کاهش ناگهانی قیمت یک سهم، می‌تواند یک سیگنال خرید اشتباه ایجاد کند. موقعیتی که تغییر روند نزولی ایجاد شده است ولی بااین‌حال سهم ناگهان دارای روند صعودی می‌شود، می‌تواند یک سیگنال فروش اشتباه ایجاد کند.
ازآنجاکه این اندیکاتور مومنتوم را نمایش می‌دهد، هنگامی که یک سهم مومنتوم قابل‌توجهی در یک روند صعودی یا نزولی داشته باشد، می‌تواند برای مدت‌طولانی در مناطق اشباع خریدوفروش باقی بماند؛ به همین دلیل RSI در یک بازار نوسانی که قیمت سهم بین حرکات صعودی و نزولی جابه‌جا می‌شود، کارآمد‌ترین اندیکاتور است.
پرسش‌های پرتکرار
شاخص توان نسبی (RSI) چیست؟
RSI یک ابزار اندازه‌گیری است که معامله‌گران از آن برای تعیین قیمت لحظه‌ای یک سهم استفاده می‌کنند. ایدهٔ اصلی RSI این است که معامله‌گران با چه سرعتی می‌توانند قیمت یک سهم را کاهش یا افزایش دهند. RSI نتایج را روی مقیاسی بین ۰ تا ۱۰۰ رسم می‌کند. به‌طورکلی، مقادیر زیر ۲۰ نشاندهندهٔ منطقهٔ اشباع فروش و مقادیر بالای ۸۰ نشاندهندهٔ منطقه اشباع خرید است. اغلب اوقات معامله‌گران نمودار RSI را زیر نمودار قیمت سهم قرار می‌دهند تا بتوانند مومنتوم اخیر سهم را با قیمت آن مقایسه کنند.
سیگنال خرید در RSI چیست؟
اگر RSI در زیر ۲۰ قرار داشته باشد، بر این اساس که سهم اشباع فروش شده و بنابراین آمادهٔ بازگشت است، بعضی از معامله‌گران این اتفاق را به‌عنوان سیگنال فروش در نظر می‌گیرند. اعتبار این سیگنال به بخش‌های دیگر تحلیل تکنیکال هم وابسته است. اگر سهم در یک روند نزولی قابل‌توجه قرار داشته باشد، ممکن است در منطقه اشباع فروش برای مدتی به روند خود ادامه دهد. در این شرایط معامله‌گران منتظر ایجادشدن سایر سیگنال‌های تأییدی می‌مانند.
تفاوت بین RSI و MACD در چیست؟
RSI و MACD هر دو ابزاری برای آگاهی از فعالیت‌های معاملاتی اخیر یک سهم هستند که به معامله‌گران برای درک این موضوع کمک می‌کنند؛ ولی آنها این هدف را به روش‌های مختلفی انجام می‌دهند. در اصل، MACD با تقلیل تحرکات قیمتی اخیر سهم و یا مقایسه یک خط روند با مدت زمان متوسط با خط روندی دیگری کار می‌کند که تغییرات اخیر قیمت را نشان می‌دهد. سپس معامله‌گران می‌توانند بر اساس تقاطع خط روند کوتاه‌مدت با خط روند با مدت‌زمان متوسط، خریدوفروش خود را انجام دهند.
آیا شما هم تجربه استفاده از این اندیکاتور را داشته‌اید؟ آیا توانسته‌اید سیگنال‌های را باتوجه‌به اندیکاتور به دست آورید؟ لطفا نظرات خود در قسمت دیدگاه، با ما و دیگر کاربران در میان بگذارید. اگر این مطلب برای شما مفید بود، آن را با دوستان خود به اشتراک بگذارید.
